6. Wat is het effect van televisie reclame op de mens?

Hypothese

Er zit een soort hypnose in de reclame waardoor mensen gaan doen wat de reclame vraagt. Het verschilt per persoon of de invloeit groot of klein is. Een tweede vermoeden is dat kleur een belangrijke rol heeft.

 

Reacties
Een reclamemaker maakt zijn reclame met als doel een bepaalde reactie van mensen op te wekken. Een voorbeeld van een doel is het kopen van een product, geld doneren aan een goed doel of vriendelijker omgaan met mensen. Om dit doel te bereiken word gekeken naar reacties van mensen.

 Schematische weergeving van prikkels en impulsen


Een opeenvolging van reacties word gedrag genoemd. Gedrag wordt veroorzaakt een prikkel uit het milieu. Een prikkel is een invloed uit het milieu (de omgeving) dat werkt op een organisme. Onder invloed van prikkels ontstaan impulsen. Impulsen zijn een soort elektrische signalen die door de zenuwen worden voorgeleid·. Deze impulsen zorgen voor een reactie. Het zien van een frietje met zorgt bijvoorbeeld dat we gaan “watertanden”. Niet elke prikkel leidt tot een reactie. We reageren enkel op de belangrijkste prikkel: als iemand met zijn vinger een hete pan aanraakt trekt hij deze terug. Deze prikkels komen niet enkel uit het milieu maar ook geeft je lichaam prikkels af. Deze prikkels worden inwendige factoren genoemd. Motivatie (drang) is een bereidheid tot het verrichten van een bepaald gedrag.[1]

 

Wat beïnvloed het gedrag?

Om de invloed op het gedrag te onderzoeken moeten we twee verschillende gedragen kunnen onderscheiden: sociaal gedrag en gedrag dat bepaald word door erfelijke factoren en leerprocessen. Maar wat is dat nu precies?

 

Sociaal gedrag: Het gedrag van soortgenoten ten opzichte van elkaar. [2]
Bij sociaal gedrag is de handeling van de een de prikkel voor een ander. In groepen vind er veel rolgedrag voor. Rolgedrag houdt in dat iemand zich gedraagt zoals de groep verwacht dat hij zich gedraagt. [3] Gedrag dat bepaald word door erfelijke factoren en leerprocessen:
Leerprocessen spelen een belangrijke rol bij mensen. Van jongs af aan leren we dingen aan die ons gedrag in de toekomst vormen. Een kind dat beloont word omdat hij op het potje heeft geplast zal dit blijven herhalen. Dit wordt immers als “goed” bestempeld. Tot gedrag dat grotendeels word bepaald door erfelijke factoren behoren o.a. vreugde woede en angst[4]

 

Waar spelen de reclamemaker in het algemeen op in?

Kleurgebruik

Kleuren hebben een verschillend effect op verschillende mensen. Bij het maken van een reclame kijkt men naar de doelgroep. Als het doelgroep jonge kinderen is zullen er vrolijke kleuren in het beeld verschijnen, kleuren die vrolijkheid oproepen. Als de doelgroep zakenlieden bevat zal er een serieuze ondertoon komen door bijvoorbeeld grijzen tinten.
Voor een reclame is het belangrijk de juiste kleurencombinaties te maken, een reclame gericht op ouderen komt totaal verkeerd terecht als deze een zwarte kleuroverheersing heeft, zwart staat immers als teken voor de rouw. Om juiste kleurcombinaties te maken maakt met gebruik van kleurschakeringen. Er zijn enorm veel kleurschakeringen met ieder een eigen betekenis·.
Hieronder is een voorbeeld van een correcte kleurschakering.

 

Schaarste

De reclamemakers springen graag in op het fenomeen schaarste[6]. Als iets moeilijk te verkrijgen is, schaars, hecht men meer waarde aan dat product. Dit komt omdat mensen deze producten als waardevoller en beter zien. Men is zelf bereid voor dat product meer te betalen. Een tweede reden wordt gevonden op beperking van vrijheid in keuzen. Het product is minder toegankelijk. Volgens de psychologie reageren mensen op een verlies van vrijheden met de behoefte om ze meer dan voorheen te willen hebben, samen met alle producten en diensten die eraan gekoppeld zijn [7].

 

Gevoelens

Uit onderzoek blijkt dat mensen positief te reageren op autoriteiten. Als een persoon op een autoriteit reageert, heeft hij of zij de neiging dat vooral te doen op uiterlijke redenen (symbolen) in plaats van om inhoudelijke redenen. Drie symbolen zijn daarbij vooral effectief: titels, kleding en attributen (vooral auto’s) vanuit de samenleving, sterk geneigd zijn om in te gaan op de eisen van een autoriteit. 11 


Mensen zijn nu sociale wezens en groepsdieren. De groep vindt het goed als we doneren aan goeden doelen, dus doen we dit ook. Een voorbeeld hiervan is giro 555 bij aardbevingen, overstromingen en tsunami`s. Er wordt flink misbruik van het sociale wezen in ons gemaakt. Een reclame laat ons geloven dat veel andere mensen (hoe meer, hoe bekender, hoe beter) het product gebruiken. Op die manier zullen we geneigd zijn het product ook te kopen.
We worden ook beïnvloed door herkenbare mensen in reclames. Een vrolijke 30 jarige vrouw die een schoonmaakproduct aanbiedt trekt ons meer aan dat een bejaarde man die een auto showt. Waarom is dat zo? Wij vinden mensen die op ons lijken sympathieker en zijn dan eerder bereid, vaak onbewust, om op een verzoek in te gaan.

Een oude truc die al gebruikt word door kleine kinderen als ze iets, zoals een snoepje, willen.
“zo je doet, zo je ontmoet:”··. Men voelt de sociale druk te vergoeden wat de ander ons geeft. Als jij vriendelijk doet tegen een ander voelt de ander zich verplicht om vriendelijk terug te doen. Zodra mensen een kleine toezegging heeft gedaan zijn ze eerder geneigd de volgende keer weer ja te zeggen als je iets vraagt. Een reclame vraagt eigenlijk om een belofte: koop het product; help de dieren en stort. Zodra mensen ervan uitgaan dat dit komt door innerlijke motieven en niet vermoed dat de gedwongen worden zal dit het meeste effect hebben.  11

 

 

 

 

Wat is nu specifiek voor televisie reclame?

Bewegende beelden

Een reclame filmpje bestaat uit bewegende beelden. Bewegende beelden trekken meer aandacht dat een simpele folder, hoe mooi deze ook is. En juist deze bewegende beelden zijn makkelijk te misbruiken. Dit wordt gedaan door middel van programmatie. In reclames beelden ze prikkels uit die te kort zijn om bij het bewustzijn door te dringen maar wel worden opgeslagen in het onbewuste. Deze prikkels flitsen door de reclames heen. Als men in de winkel komt en het artikel bewust waarneemt zal er een déjà VU gevoel ontstaan. Deze déjà VU stimuleert het koopgedrag van de mensen.[8]

 

Prikkeling van meerdere zintuigen

De “ouderwetse” manier van reclame maken door middel van folders en billboards prikkelen maar een enkel zintuig: zien. De bewegende beelden prikkelen je ogen, en dus het zien, meer. Naast je ogen prikkelt een reclame filmpje ook een ander zintuig: Horen. Geluid beïnvloed de gedachten gang over wat je ziet. Als je een griezelfilm kijkt maakt de muziek en de geluidseffecten de film spannend. Zodra je het geluid uitzet is de film lang niet zo spannend.

 

Conclusie

De “hypnose” die genoemd word in de hypothese noemt met in de reclame inprenting. Dit zijn beeldjes die te kort duren om echt waar te nemen maar men onthoudt ze onbewust. Zodra ze bij het product komen komt het beeldje terug en zal men eerder geneigd zijn om het te kopen. Kleur heeft inderdaad een rol in de reclame, het beïnvloed de sfeer die je voelt, maar ook geluid heeft een grote invloed, een horrorfilm is nooit zo eng zonder het geluid dat erbij gespeeld word.

 

 



[1] Gerard Smits, Ben Waas, Arteunis Bos, Femmy Lagerwaard, Biologie voor jou tweede fase, `’s-Hertogenbosch, 2008 pagina 273

[2] Gerard Smits, Ben Waas, Arteunis Bos, Femmy Lagerwaard, Biologie voor jou tweede fase, `’s-Hertogenbosch, 2008 pagina 278

[3] Gerard Smits, Ben Waas, Arteunis Bos, Femmy Lagerwaard, Biologie voor jou tweede fase, `’s-Hertogenbosch, 2008 pagina 282

[4] Gerard Smits, Ben Waas, Arteunis Bos, Femmy Lagerwaard, Biologie voor jou tweede fase, `’s-Hertogenbosch, 2008 pagina 281

[5] Karel Geenen,http://www.karelgeenen.nl/19/call-to-action-kleurenschema/ , Cal to action kleurenschema, S.L. 19 februari 2008

[6]  Sandra van Maanen, Verleid door de aanbieding, In: Brabants Dagblad, S. L, 14 september 2011, pagina 45

[7]  Sandra van Maanen, Verleid door de aanbieding, In: Brabants Dagblad, S. L, 14 september 2011, pagina 45

[8] Peter Been, http://www.vredesinfo.nl/misbruik-van-toegepaste-psychologie.htm , misbruik van toegepaste psychologie in de reclame en politiek, S.L. 12 april 2007

Maak jouw eigen website met JouwWeb